AZ Nikolaas investeert in eerste indirecte calorimeter van de nieuwe generatie

Gepubliceerd op donderdag 29 augustus, 2019

Meten van het energieverbruik bij een patiënt op intensieve zorgen

Het energieverbruik van een lichaam inschatten is moeilijk. Naast geslacht, leeftijd en gewicht zijn er nog andere factoren die het energieverbruik beïnvloeden zoals activiteit, ziekte, sedatie en koorts. In 1918 ontwikkelden Harris en Benedict een formule om de energiebehoefte te berekenen die vandaag nog steeds gebruikt wordt (de formule werd wel nog verfijnd in 1984). Helaas is uit studies gebleken dat deze formule (en ook andere soortgelijke formules) er flink naast kan zitten.

Is het belangrijk om het juiste energieverbruik van een patiënt op intensieve zorgen te kennen?

Absoluut, uit de laatste Europese voedingsrichtlijnen (ESPEN 2018) is gebleken dat zowel over- als ondervoeding op intensieve zorgen een negatieve impact kan hebben op de klinische uitkomst. Zo zou overvoeding ervoor zorgen dat een belangrijk verdedigingsmechanisme van het lichaam om schadelijke stoffen op te ruimenautofagie) verstoord wordt. Ondervoeding zorgt er dan weer voor dat het herstel veel langer kan duren of complicaties optreden.

Het meten van het energieverbruik is gebaseerd op de simpele vaststelling dat om voedingsstoffen te verbranden je zuurstof nodig hebt, waarbij ook koolstofdioxide geproduceerd  wordt. Wanneer je dat verbruik meet, weet je exact hoeveel kilocalorieën je lichaam actueel (in rust) verbruikt. De meettoestellen die tot op heden op de markt waren (de zogenaamde indirecte calorimeters) waren onhandig, tijdrovend, zeer duur en vroegen speciaal opgeleid personeel om ze te bedienen.

Daarom ontwikkelde de Nederlandse firma Cosmed een eenvoudig te bedienen, toestel, dat snel resultaten levert, de Q-NRG. In AZ Nikolaas hebben we de primeur om dit als eerste algemeen ziekenhuis in België te hebben aangekocht. Het toestel werkt zowel bij beademde als niet-beademde patiënten. Bij deze laatste zal in een tweede fase bekeken worden wie hiervoor exact in aanmerking komt. Onder andere patiënten met metabole stoornissen (endocrinologie) en leverfunctiestoornissen zijn potentiële kandidaten.