Het tracheacanuleteam: van intern project tot pionier in Vlaanderen

Gepubliceerd op dinsdag 2 juli, 2024

Het tracheacanuleteam van Intensieve Zorgen ontstond als onderdeel van een intern kwaliteitsproject. Patiënten op intensieve zorgen hebben vaak behoefte aan kunstmatige ventilatie. Ongeveer 10% van deze patiënten wordt langdurig beademd. De meest voorkomende indicaties voor het uitvoeren van een tracheotomie zijn het moeizaam ontwennen van het beademingstoestel en de noodzaak voor langdurige kunstmatige ventilatie. Een canule wordt direct in de trachea geplaatst, wat zowel percutaan als chirurgisch kan.

Zodra een patiënt met een tracheacanule zelfstandig kan ademen en de kritieke fase voorbij is, wordt de patiënt overgeplaatst naar een verblijfsafdeling. De keuze van afdeling wordt bepaald door de onderliggende pathologie van de patiënt. Daardoor zijn deze patiënten over het hele ziekenhuis verspreid. Om de complexe zorg die deze patiëntenpopulatie vereist efficiënt te laten verlopen, biedt het tracheacanulteam ondersteuning aan zowel patiënten als zorgverleners.

Focus op de patiënt, kwaliteit van zorg en innovatie

De afgelopen 10 jaar is het tracheacanuleteam geëvolueerd van twee verpleegkundigen bij de start tot een multidisciplinair team bestaande uit verpleegkundigen, artsen en logopedisten. Zij hebben in de loop der jaren een aanzienlijke expertise opgebouwd, waarbij ze steeds de nadruk leggen op de individuele behoeften en de situatie van de patiënt. Het team heeft een zorgbundel ontwikkeld waarin alle aspecten van de zorg evidence-informed zijn uitgewerkt. Deze zorgbundel combineert kennis uit wetenschappelijke literatuur met de dagelijkse praktijkervaring om optimale zorg te bieden aan de patiënt. Zo krijgt elke patiënt met een tracheacanule in het ziekenhuis actieve bevochtiging, wat heeft geleid tot een vermindering van plugvorming in de canule. Dankzij deze maatregel zijn er de afgelopen 5 jaar op Intensieve zorgen geen heropnames geweest als gevolg van plugvorming.

Het tracheacanuleteam blijft zich continu ontwikkelen. Talrijke innovatieve technieken worden ontwikkeld en toegepast door multidisciplinair samen te werken. Daarbij zijn artsen uit verschillende disciplines (Intensieve zorgen, NKO, MKA, Longziekten, Revalidatie), gespecialiseerde verpleegkundigen en logopedisten betrokken. Enkele voorbeelden van onze realisaties zijn Above Cuff Vocalisation (ACV), een medicamenteus beleid in functie van decanulatie en de percutane plaatsingstechniek. Ons team speelt hier een pioniersrol in Vlaanderen.

Een recente innovatie is het gebruik van Above Cuff Vocalisation. Deze techniek wordt toegepast bij een subglottiscanule, een canulesoort met een leiding die boven de cuff uitkomt. Oorspronkelijk is die gemaakt om overtollig secreet boven de cuff te aspireren. Bij Vitaz gebruiken we deze leiding ook om patiënten weer te laten spreken. Dat doen we door perslucht op de leiding aan te sluiten. Het verbetert niet alleen de communicatie met de patiënt, maar draagt ook bij aan de slikrevalidatie en de sensibiliteit van het orofaryngeale gebied.

Door deze voortdurende focus op patiëntgerichte zorg, kwaliteit en innovatie, blijft het tracheacanulteam uitblinken in uitstekende zorg bieden voor patiënten met een tracheacanule.

Transmurale samenwerking

Daarnaast zet het team in op transmurale samenwerking om de continuïteit van zorg in de thuissituatie te waarborgen. Voor deze continuïteit zijn zowel diepgaande kennis, deskundigheid als de juiste materialen essentieel. Zo hebben we een samenwerking met een externe apotheek om geschikte materialen aan patiënten te leveren, afgestemd op hun behoeften.

Onze verpleegkundige experts bieden educatie aan zowel patiënten als thuiszorgteams, mantelzorgers en andere betrokkenen. Ze organiseren workshops, plenaire sessies en doen aan bedside teaching. Tracheacanulezorg is intussen een vast onderdeel geworden van de opleiding Verpleegkunde en het postgraduaat Thuiszorg. Onze artsen delen hun kennis via Lokale Kwaliteitsgroepen (LOK’s) en uiteraard ook tijdens ons recente tracheacanulecongres.

Het tracheacanuleteam wil ook nog meer inzetten op de ontwikkeling van consultaties, door dit in de toekomst (najaar ’24) op een systematische wijze aan te bieden. Dit zowel voor patiënten (bijvoorbeeld preoperatief en postoperatief) als voor zorgmedewerkers zoals huisartsen. Zo kunnen zij gericht vragen stellen over deze patiëntenpopulatie.