Obesitascentrum: multidisciplinaire en transmurale aanpak leidt tot het beste & duurzaamste resultaat
Gepubliceerd op vrijdag 22 februari, 2019
Het aantal mensen die lijden aan overgewicht is in de laatste 25 jaar wereldwijd sterk toegenomen. Op heden spreekt de Wereld Gezondheidsorganisatie zelfs over een obesitasepidemie. Eén derde van de volwassen wereldbevolking leidt aan een vorm van overgewicht (in de Westerse maatschappij ligt dit percentage nog een stuk hoger). Deze toename is voornamelijk toe te schrijven aan een onevenwicht tussen de opname en verbranding van energie door minder arbeidsintensieve beroepen en een toegenomen eetgedrag.
Obesitas met de daaraan gekoppelde gezondheidsrisico’s vormen een groot risico op vroegtijdig overlijden, zeker wanneer overgewicht reeds op jonge leeftijd voorkomt. De behandeling van mensen met overgewicht vraagt expertise en kennis van zeer hoog niveau. Betrokkenheid van gekwalificeerde zorgverleners uit verschillende disciplines en settings is essentieel om de vaak kwetsbare obesitaspatiënt de beste zorg te kunnen geven.
Het Obesitas Centrum Waasland
Het Obesitascentrum Waasland van het AZ Nikolaas biedt voor alle volwassenen met overgewicht een compleet zorgtraject aan. Tijdens het traject wordt de patiënt intensief begeleid door een multidisciplinair team bestaande uit een bariatrisch chirurg, revalidatiearts, gastro-enteroloog, endocrinoloog, fysiotherapeut, diëtist, psycholoog, niet-medisch coördinator, anesthesioloog, verpleegkundig specialisten, …. Deze gebundelde groep van zorgactoren stelt per patiënt een optimaal behandelingsplan op (conventioneel en/of chirurgisch), steeds in directe samenspraak met de huisarts. Het verloop van de behandeling wordt mede bepaald door de wens van de individuele patiënt met zijn respectievelijk eetpatroon, zijn BMI, de aanwezige gezondheidsproblemen en/of risico’s en het resultaat van de multidisciplinaire consulten.
Zo kunnen eveneens patiënten welke niet in aanmerking komen voor een heelkundige procedure een behandelingsplan op maat doorlopen, waar men naast bewegingscoaching en voedingsadvies tevens een beroep kan doen op gepersonaliseerde psychologische begeleiding.
Het vakkundig en gespecialiseerd team gaat dus veel verder dan alleen maar de heelkundige behandeling van obesitaspatiënten. Na een uitgebreide screening en intake wordt de patiënt voor een langere termijn begeleid aan de hand van een uitgebreid zorgprogramma, alsook door middel van een consistent – transmuraal – follow-up traject dat zich ook richt op een verandering van de levensstijl. Naast een individuele ondersteuningsapproach, kan de patiënt een beroep doen op groepsprogramma’s, collectieve infomomenten en terugkomdagen,… Dankzij een gericht samenwerkingsprotocol met de huisartsenkoepel van het Waasland kunnen de patiënten eveneens gericht opgevolgd worden door hun eigen huisarts, en kunnen belangrijke knipperlichten snel en adequaat herkend en doorverwezen worden.
Het Zorgtraject
Praktisch start het traject voor de obesitaspatiënt bij de medisch en niet-medisch coördinator van het Obesitascentrum. Deze laatste is het intake-, zorg- en begeleidingsgericht kruispunt voor zowel de patiënt, het multidisciplinair team als de eerste lijn. Op basis van een intakegesprek wordt er voor elke patiënt een individueel dossier opgesteld en wordt er gerichte informatie gegeven en de multidisciplinaire screeningconsulten ingepland. Een definitief behandelingsadvies volgt pas als alle consulten en onderzoeken plaatsgevonden hebben en de resultaten multidisciplinair besproken zijn, en teruggekoppeld zijn aan de huisarts. De triage en het verloop van het diagnostisch en behandelingsgericht zorgpad wordt grotendeels bepaald door de wetenschappelijke krijtlijnen en criteria die in onderstaand BMI-schema te duiden zijn.
De patiënten van het obesitascentrum Waasland die na een doorlopen trajectgeheel in aanmerking komen voor chirurgie, krijgen – net zoals in het conventioneel traject – een sterk uitgebouwde multidisciplinaire en transmurale begeleiding. Het doel van de chirurgie is niet zozeer het vermageren op zich, maar wel de gezondheidstoestand van de patiënt op een beter peil brengen. Obesitaschirurgie valt of staat met een correcte – multidisciplinaire – indicatiestelling, waarbij de onderliggende co-morbiditeiten erg belangrijk zijn. Sinds enige tijd is er een belangrijke verschuiving van de bariatrische naar de metabole chirurgie merkbaar, mede ondersteund door wetenschappelijke studies. De laparoscopische “gastric bypass” en de “sleeve gastrectomie” vormen hiervoor de gouden standaarden, deze ingreeptypes worden binnen AZ Nikolaas voornamelijk uitgevoerd door Dr. Sablon, die medisch staflid is van de dienst abdominale chirurgie AZ Nikolaas.
Voor het chirurgisch team staat steeds een zeer lage lekkage- / complicatieratio en snelle hersteltijd voorop. Tot slot hangt het duurzaam succes van de ingreep eveneens af van de multidisciplinaire en transmurale samenwerking, een lange-termijn follow-up en het levenslang engagement van de patiënt om hun gezondheidstoestand en –risico’s blijvend te veranderen.
Deze multidisciplinaire en transmurale benadering leidt op een aantoonbare wijze tot succesvolle resultaten: de gezondheidsrisico’s nemen af en de kwaliteit van leven neemt toe.
De lijnen zijn dus zeer kort, waarbij de patiënt steeds kan rekenen op de juiste zorg op maat. Dit bevordert het lange termijnresultaat op vlak van gewichtsverlies met eveneens, nog belangrijker, een positieve reductie – resolutie van de obesitas gerelateerde co-morbiditeiten en het daaraan gekoppeld risico op vroegtijdig overlijden. De aangescherpte werking en geactualiseerde organisatie van het Obesitascentrum Waasland toont aan dat het centrum kwalitatieve en innovatieve topzorg levert voor patiënten met obesitas.