HomeArtikelPijncentrum Vitaz maakt zich hard voor bestrijden opioïdencrisis

Pijncentrum Vitaz maakt zich hard voor bestrijden opioïdencrisis

Gepubliceerd op vrijdag 29 april, 2022

Het streven naar optimale pijnbestrijding heeft de afgelopen jaren helaas geleid tot het liberale gebruik van de krachtigste pijnstillers, nl. de opioïden. Vanwege de neiging om pijn tot elke prijs te onderdrukken, krijgen patiënten vaak supratherapeutische doses van een mengsel van opioïden, benzodiazepinen en gabapentinoïden voorgeschreven. Vanwege de vele risico’s van opioïden zoals misbruik, overdosissen, fracturen, cardiovasculaire problemen, ernstige endocrinologische problemen en verkeersongevallen zijn er talrijke sterfgevallen door opioïden te betreuren.

De verslaving

Het is logisch dat de patiënt meer afhankelijk wordt van opioïden wanneer het gebruik evolueert van intermittent naar continu gebruik. Waar opioïden initieel zorgen voor analgesie (verdoving) en euforie, evolueert dit naar steeds hogere dosissen die nodig zijn om hyperalgesie en dysforie te vermijden. Deze dosisescalatie zorgt voor een situatie waarbij de maximale dosis die de behandelende artsen durven voorschrijven, niet meer volstaat. Deze patiënten ontwikkelen tolerantie en afhankelijkheid en komen in feite dus in een toestand van chronische ontwenning. De ontwenningsverschijnselen induceren hunkering en zoekgedrag.

Het risico op verslaving en misbruik van deze moleculen, in een tijdperk van deze zogenaamde opioïdencrisis, vraagt om vroegtijdige multidisciplinaire beoordeling van de patiënt en het overwegen van minimaal invasieve behandelingen waaronder neuromodulatie voorafgaand aan het gebruik van systemische narcotica in geval van chronische niet-kankerpijnpatiënten.

Het afbouwen en stoppen van deze medicatie is niet eenvoudig, omdat allerlei onverwerkte problemen uit het verleden naar boven komen wanneer de mist in hun hoofd opklaart. Deze patiënten leven in constante roes en kunnen niet langer actief participeren in de maatschappij, met sociale isolatie en financiële problemen door arbeidsongeschiktheid tot gevolg. Het is daardoor moeilijk om deze patiënten te motiveren om hun medicatiegebruik te temperen, zelfs wanneer interventionele of andere behandelingen aanslaan.

Opioïden en chronische pijn

Hoewel er veel ervaring is met het gebruik van opioïden in acute pijn (bijvoorbeeld na een operatie of ongeval) en pijn bij kanker, hebben opioïden in de chronische behandeling van niet-kankerpijn geen bewezen nut, met zelfs sterkte evidentie voor het induceren van schade, vooral bij hoge dosissen. Bij behandeling van chronische pijn is het, in plaats van symptomen te onderdrukken met farmaca, belangrijk om de oorzaak van pijn aan te pakken.

Het risico op verslaving en misbruik van deze moleculen, in een tijdperk van deze zogenaamde opioïdencrisis, vraagt om vroegtijdige multidisciplinaire beoordeling van de patiënt en het overwegen van minimaal invasieve behandelingen waaronder neuromodulatie voorafgaand aan het gebruik van systemische narcotica in geval van chronische niet-kankerpijnpatiënten.

Er zijn allerhande soorten infiltraties mogelijk in pijncentra, voor een oorzakelijke dan wel symptomatische behandeling van uiteenlopende pijnsyndromen. In het huidige algoritme van chronische therapieresistente pijn, ondanks bovenstaande maatregelen en behandelingen, komen opioïden om onbegrijpelijke redenen lager op de ladder voor dan neuromodulatie. Uiteraard verdienen de minst invasieve en oorzakelijke behandelingen de voorkeur op invasievere en/of zuiver symptomatische therapieën.

Een minimaal invasieve behandeling moet leiden tot een betere pijnbeheersing, terwijl het risico van afhankelijkheid en misbruik wordt vermeden. Dit verhoogt de kwaliteit van leven en de mate van participatie in de samenleving van deze individuen. Als we deze patiënten actief kunnen houden op de arbeidsmarkt, zullen de initiële kosten van deze therapie, naast de besparingen door het vermijden van vele jaren polyfarmacie, vrij snel door de samenleving worden terugverdiend.

De artsen van het Pijncentrum maken zich hiervoor hard en lanceren binnenkort een uitgebreide campagne via allerlei kanalen. Bekijk alvast het uitgebreide artikel hier! op de website van het pijncentrum.

prof. dr. Jean-PIèrre Van Buyten

Medisch diensthoofd pijncentrum

dr. Ali Jerjir

Pijnarts