Vitaz behaalt erkenning voor uitwerking en opvolging zorgpad alcohol

Gepubliceerd op dinsdag 22 april, 2025

Samen met 27 andere ziekenhuizen diende Vitaz haar kandidatuur in voor het uitwerken van een ziekenhuisbreed zorgpad alcohol. Vier Nederlandstalige ziekenhuizen, waaronder ons ziekenhuis werden hiervoor weerhouden.

Een veelheid aan motieven om onze patiënten dit zorgpad aan te bieden

In 2023 telden we binnen Vitaz 1248 ambulante patiënten met een alcoholproblematiek als hoofd- of nevendiagnose. Voor verblijvende patiënten ging dit in datzelfde jaar om 1817 patiënten.

Alcoholisme brengt vele lichamelijke klachten teweeg zoals hoge bloeddruk, vergeetachtigheid, afname van de eetlust en de gevolgen van onvolwaardige voedselinname, interacties met medicatie, verhoogde kans op dementie of  kanker, verhoogde kans op gastro-intestinale problemen en leverproblemen met al dan niet blijvende orgaanschade, risico op intensifiëring van de symptomen vanaf 55-jarige leeftijd, enzovoort.

Naast lichamelijke problemen veroorzaakt het pathologisch gebruik van alcohol ook psychosociale problemen bij patiënten en hun naasten die bijzonder ingrijpend kunnen zijn: sociale uitsluiting, werkloosheid, (chronische) invaliditeit, eenzaamheid, financiële problemen …

Vanzelfsprekend bereiken we met een deskundige aanpak ook gezondheidswinst door deze doelpopulatie daar waar mogelijk te behoeden voor een chronische, zware behandel- en zorginzet. 

Doelstellingen voor dit zorgpad binnen Vitaz 

• Gezien een tekort aan aandacht voor alcoholproblemen en bijgevolg gemiste vroegtijdige interventie, streven we ernaar om riskant en/of schadelijk gebruik en mogelijke stoornissen ten gevolge van het gebruik van alcohol reeds in een vroeg stadium vast te stellen op alle ziekenhuisafdelingen.
• We wensen in te zetten op de-stigmatisering van alcoholproblemen.
• We willen aandacht besteden aan de gevolgen van alcoholintoxicatie die een

onvoorspelbaar verloop kunnen hebben. Aandacht voor de risico’s van ontwenning bij opname zijn een belangrijke pijler die we mee willen ondersteunen.

• We willen inzetten op de kennis van het verband tussen (de verschillende stadia van) alcoholinname en lichamelijke en geestelijke gezondheid.
• We wensen bij zorgverleners de deskundigheid over het behandelen en omgaan met alle stadia van inname van alcohol (van sociaal gebruik tot verslaving) te vergroten.
• Grote wachtlijsten en te weinig aandacht voor een meer preventieve aanpak beperken op heden onze nazorgmogelijkheden. Daarom streven we naar een naadloze behandelzorgcontinuïteit intra- en extramuraal en bouwen we aan een netwerk met alle relevante interne en externe actoren.

Stuurgroep zorgpad alcohol

De medische en verpleegkundige afdelingshoofden van gastro-enterologie, psychiatrie, spoedgevallen, sociale dienst, zorg- en clustermanager en de coördinator van de psychologen bundelden hun expertise voor de indieningsaanvraag van het zorgpad alcohol.

Nadine Van der Stricht – coördinator van de psychologen – werd aangeduid als nieuwe projectcoördinator en neemt deze rol vanaf 1 mei waar. Het FOD ondersteunt onze coördinator gedurende 4 kalenderjaren om de integratie van het zorgpad degelijk te kunnen inbouwen in de reguliere werking. Het Netwerk artikel 107 ADS werd  geconsulteerd zodat ook alle relevante partners van het Netwerk en een vertegenwoordiging van de huisartsen bij de uitwerking betrokken worden.

Fasering zorgpad

De stuurgroep buigt zich over het voorstel, de aftoetsing en de opvolging van de verschillende fasen.

Vanuit de FOD Volksgezondheid wordt coaching voorzien om o.a. de volgende stappen in de fasering mee op te nemen. Na een screeningsfase met het opmaken van een Vitaz SWOT-analyse wordt een doelstellingplan uitgewerkt. Hieraan worden evaluatiecriteria gekoppeld. Het project zal aan de afdelingen voorgesteld worden, waarna vervolgens gewerkt zal worden aan de ontwikkeling van een dossier zorgpad alcohol. Op dat ogenblik worden de linken gelegd met extramurale diensten en zorgaanbieders.  Eventuele aanpassingen zullen vervolgens in het EPD geïntegreerd worden.  Er zullen opleidingsmodules (e-learning) in samenspraak met het VAD (Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs), de projectcoördinator en de stuurgroep zorgpad alcohol aangeboden worden. De linken met extramurale diensten worden geïntensifieerd om te komen tot duidelijke adressenlijsten met specifieke rollen.  Hiervoor zal intensief in overleg gegaan worden met de relevante partners binnen het Netwerk artikel 107. Na een testperiode in pilootafdeling(en) zal het zorgpad ziekenhuisbreed uitgerold worden.

Uiteraard zal een permanente leercirkel opgevolgd worden met behulp van de vooropgestelde evaluatiecriteria.

We hopen met dit nieuwe zorgaanbod een steen te verleggen in de rivier voor alle patiënten en hun naasten die met een alcoholprobleem kampen en hopen hiermee ook dit probleem uit de taboe- of stigmasfeer te halen want daar hoort het zeker niet thuis.

Meer informatie vindt u hier op de website van De Specialist.