Eerste golf covid19-pandemie
Gepubliceerd op donderdag 11 juni, 2020
De voorbije maanden waren op zijn zachtst uitgedrukt surrealistisch. De eerste golf van de COVID19-pandemie veegde op 14 maart 2020 de reguliere werking van het algemeen ziekenhuis weg en het ziekenhuis werd herleid tot een COVID19-expertisecentrum, waarbij iedereen vanuit zijn eigen rol het beste van zichzelf liet zien (een meer chronologisch verslag vindt u hier terug).
In dit editoriaal focussen wij op een aantal positieve ervaringen van de voorbije periode en uitdagingen naar de toekomst toe. De eerste COVID19-golf creëerde een ongekend gezamenlijk doel, waarbij meer dan ooit intens en vlot samengewerkt werd binnen en buiten het ziekenhuis. Er werden taakafspraken gemaakt tussen AZ Nikolaas en AZ Lokeren, waarbij AZ Nikolaas COVID19-patiënten verzorgden en AZ Lokeren maximaal COVID19-vrij gehouden werd. Binnen de ziekenhuizen was er in de COVID19-coördinatiecel, het COVID19-supportteam en het PIT-stop-team intens multidisciplinair overleg.
Samenwerking partners eerste lijn
Ook met de huisartsen werd vlot en efficiënt overlegd én beslist, hetgeen zeer snel resulteerde in een tijdelijke huisartsenwachtpost/triagepost voor COVID19-patiënten op de beide ziekenhuisterreinen. Binnen AZ Nikolaas namen de huisartsen tijdens het piekmoment zelfs de intramurale poli orthopedie in gebruik om in nauwe samenwerking met de spoedgevallendienst en met directe toegang tot het klinisch labo en medische beeldvorming een volledig geïntegreerd eerste en tweedelijnszorgpad COVID19 uit te werken. In deze fase situeert de samenwerking rond COVID19 zich primair rond de prehospitaalscreenings en wordt de Japanse Kers (het gastenverblijf gelegen op de spoedparking) door de huisartsen in samenwerking met de thuisverplegingsdiensten ingezet voor de contact tracing.
De voorbije maanden is er veel bewogen in onze gezondheidszorg.
…
We moesten tegelijkertijd een pandemie onder controle houden en ervoor zorgen dat de zorg voor al onze patiënten prioritair bleef. Hierdoor moesten de eerste en tweede lijn nog nauwer met elkaar gaan samenwerken. Concreet heeft dit hier in het Waasland ervoor gezorgd dat er samen met AZ Nikolaas een goed functionerend triagecentrum gestart en nog steeds aanwezig is – gevestigd op de spoedparking – en zelfs gedurende een korte periode in de campus Moerland. We mochten een grote bereidwilligheid ervaren bij de collegae huisartsen om waar nodig in te springen en zo een sterk collegiale werking te zien groeien.
Vanuit de overheid werden er continu nieuwe richtlijnen uitgeschreven die we in de dagdagelijkse praktijk moesten implementeren. Dit was alleen maar mogelijk dankzij het constante en snelle overleg tussen AZ Nikolaas en de huisartsen van het Waasland. Door deze doorgedreven communicatie konden we steeds heel kort op de bal spelen en hebben we nogmaals bewezen hoe complementair de eerste en tweede lijn kunnen zijn. We hopen dan ook van harte dat deze samenwerking in de toekomst even vlot kan verlopen en zelfs nog verder kan uitgebouwd worden.
dr. Jan Van Beveren, voorzitter Huisartsenkoepel Waasland
Ook de samenwerking met de woonzorgcentra was bijzonder verrijkend. In eerste instantie werden vanaf dag één onze partner-WZC van Samen Ouder opgenomen binnen de coördinatiecel. Kort nadien werd reeds een eerste overleg ingepland met een ruimere delegatie van WZC en CRA-artsen, hetgeen in een latere fase resulteerde in de oprichting van een multidisciplinaire Task Force vanuit waaruit klinische/ziekenhuishygiënische expertise, procedures, personele ondersteuning en beschermingsmiddelen ter beschikking gesteld werden. Ook het concept van cohortering, binnen en over meerdere WZC heen, werd gehanteerd wat alvast voor de WZC van Samen Ouder resulteerde in amper COVID19-besmettingen en een zeer beperkt aantal COVID19-gerelateerde overlijdens.
Bedenking voor de tweede golf
Hoe zal een eventuele tweede golf verlopen, is de vraag, die iedereen zich stelt. De tweede golf zal meest waarschijnlijk anders zijn dan de eerste, aangezien wij dan eerder zullen werken in een hybride setting (COVID19 vs. reguliere werking). Het zal ook niet meer te verantwoorden zijn – nu o.a. voldoende persoonlijke beschermingsmiddelen voorhanden zijn – om de gehele reguliere werking van een algemeen ziekenhuis stop te zetten. Hier is ook het punt, waar wij toch durven te kijken naar onze Vlaamse en federale beleidsmakers. Wij zijn volop de plannen voor het nieuwbouwziekenhuis aan het uitwerken binnen een toenemend stringent kader van budgettaire schaarste. Het is uiteraard onze taak om zeer rationeel om te springen met de ter beschikking gestelde overheidsmiddelen. Maar wanneer worden de grenzen van steeds kleiner wordende ziekenhuizen bereikt? Niet elke pandemie houdt zich aan de nationaal gemiddelde verblijfsduur of de normatieve bezettingsgraad per bedindex. In een moderne welvaartstaat lijkt het niet ondenkbaar dat men de nodige supplementaire middelen voorziet opdat bv. grote regionale ziekenhuizen over een bepaald volume buffercapaciteit/cohortzone kunnen beschikken om vlot een eerste golf van patiënten binnen een bepaalde regio te kunnen opvangen zonder dat de reguliere werking van het eigen, doch ook van netwerkpartners stilgelegd dient te worden; dat men bv. in strijd tegen (ziekenhuis)infecties maximaal kan inzetten op eenpersoonskamers,… .
Dank aan alle artsen en alle gezondheidswerkers van het gehele Waasland voor hun bijzondere inzet in de voorbije maanden.